Đề cương ôn tập kiểm tra cuối kì I môn Ngữ văn Lớp 6 - Năm học 2023-2024 - Vũ Thị Kim Tuyến

Nội dung text: Đề cương ôn tập kiểm tra cuối kì I môn Ngữ văn Lớp 6 - Năm học 2023-2024 - Vũ Thị Kim Tuyến

1. UBND QUẬN LONG BIÊN ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP KIỂM TRA CUỐI KÌ I TRƯỜNG THCS VIỆT HƯNG NĂM HỌC 2023 - 2024 MÔN NGỮ VĂN 6 A. NỘI DUNG ÔN TẬP: I. Kiến thức: 1. Văn bản: - Truyện kí - Thơ, thơ lục bát. 2. Tiếng Việt: - Từ đơn, từ phức, từ đa nghĩa, từ đồng âm, từ mượn. - Các biện pháp tu từ: nhân hóa, so sánh, ẩn dụ. 3. Tập làm văn - Viết bài văn kể lại một trải nghiệm của em với người thân mà em có ấn tượng sâu sắc. - Viết bài văn kể lại một trải nghiệm đáng nhớ. II. Kĩ năng: - Tổng hợp ghi nhớ kiến thức, kĩ năng diến đạt và vận dụng kiến thức làm bài tập, viết bài văn tự sự ( kể) B. DẠNG BÀI: 1. Phần văn bản: - Câu hỏi về văn bản (thể loại, phương thức biểu đạt, đề tài, ) 2. Phần Tiếng Việt - Câu hỏi về từ phân loại theo cấu tạo, từ loại, các biện pháp tu từ (nhận diện, tác dụng ) 3. Phần tập làm văn: - Học sinh biết vận dụng kiến thức để viết bài văn tự sự (kể) C. MỘT SỐ BÀI TẬP CỤ THỂ: PHẦN I: Đọc hiểu và trả lời các yêu cầu của câu hỏi: ĐỀ 1 : Đọc đoạn thơ sau: Quê hương đẹp mãi trong tôi Dòng sông bên lở bên bồi uốn quanh Cánh cò bay lượn chòng chành Đàn bò gặm cỏ đồng xanh mượt mà Sáo diều trong gió ngân nga Bình yên thanh đạm chan hòa yêu thương Bức tranh đẹp tựa thiên đường Hồn thơ trỗi dậy nặng vương nghĩa tình. (“Bức tranh quê” - Hà Thu) * Trả lời các câu hỏi từ 1 đến 8 bằng cách khoanh vào trước chữ cái đầu phương án trả lời đúng nhất. Câu 1. Đoạn thơ được viết theo thể thơ nào? A. Thơ tự do. B. Thơ bốn chữ. C. Thơ năm chữ. D. Thơ lục bát. Câu 2. Hình ảnh nào không được nhắc đến trong đoạn thơ? A. Con đường. B. Cánh cò.
2. C. Đàn bò. D. Dòng sông. Câu 3. Từ nào sau đây không phải là từ láy? A. Chòng chành. B. Ngân nga. C. Mượt mà. D. Cánh cò. Câu 4. Chủ đề của đoạn thơ là gì? A. Tình cảm gia đình. B. Tình yêu quê hương đất nước. C. Tình yêu thiên nhiên. D. Tình yêu đôi lứa. Câu 5. Dòng nào nêu đúng nội dung của đoạn thơ trên? A. Bức tranh tươi sáng, sinh động về một làng quê ven biển. B. Vẻ đẹp bình dị, đơn sơ ở chốn quê hương vùng Bắc Bộ. C. Nỗi nhớ da diết, sự gắn bó thủy chung, tình yêu quê hương sâu nặng của tác giả. D. Mong muốn được quay trở về với cuộc sống sinh động ở làng quê của tác giả. Câu 6. Hình ảnh quê hương gắn liền với các sự vật trong đoạn thơ được nhìn dưới con mắt của ai? A. Chú bộ đội đi công tác xa quê. B. Người con đi xa nhà, xa quê. C. Cô giáo dạy học xa quê. D. Trẻ thơ đi học xa quê. Câu 7. Trong câu thơ “Sáo diều trong gió ngân nga”, từ “ngân nga’’ có nghĩa là gì? A. Chỉ âm thanh kéo dài và vang mãi. B. Chỉ âm thanh vui vẻ và kéo dài. C. Chỉ âm thanh trong trẻo và kéo dài. D. Chỉ âm thanh buồn và kéo dài. Câu 8. Đoạn thơ trên đã thể hiện tình cảm gì của tác giả? A. Yêu quê hương rất sâu đậm. B. Nhớ quê hương da diết. C. Yêu mến, tự hào về quê hương. D. Vui khi được về thăm quê. * Thực hiện yêu cầu 9,10 Câu 9. Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong câu thơ: “Bức tranh đẹp tựa thiên đường.” Câu 10. Đoạn thơ trên gợi cho em tình cảm gì đối với quê hương. Bằng một đoạn văn ngắn en hãy tả lại cảnh đẹp quê hương em? ĐỀ 2: Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi: Tình mẹ Cho con giấc ngủ trong nôi Ngọt ngào lời mẹ à ơi tháng ngày Gió về từ những bàn tay Lời ru của mẹ đong đầy giấc con À ơi hình bóng nước non Có con sáo sậu, đậu mòn cành đa Dịu dàng câu hát dân ca Giọt mồ hôi mặn chắt ra lúa vàng
3. Xanh xanh là luỹ tre làng Dòng sông biêng biếc bên hàng phi lao Ấm lòng con khúc ca dao Rót vào con những ngọt ngào thương yêu Thương sao làn khói lam chiều Từ mái rạ chốn quê nghèo bay lên Ngủ yên, con nhé ngủ yên À ơi tiếng mẹ dịu hiền ru con - Lại Văn Hạ - Câu 1:Bài thơ trên được viết theo thể thơ nào? A. Thể thơ 4 chữ B. Thể thơ 5 chữ C. Thể thơ lục bát D. Thể thơ 7 chữ Câu 2: Phương thức biểu đạt chính của bài thơ là: A. Miêu tả B. Biểu cảm C. Tự sự D. Nghị luận Câu 3: Bài thơ thể hiện tình cảm gì? A. Tình cảm bà cháu B. Tình cảm mẹ con C. Tình cảm anh em D. Tình cảm bạn bè Câu 4: Chỉ ra một cặp chứa các tiếng vần với nhau trong khổ thơ thứ 2 A. Non – mòn B. Dân - lúa C. Ca – vàng D. Cành - ca Câu 5 : Chỉ ra biện pháp nghệ thuật tu từ trong câu thơ sau: “Ấm lòng con khúc ca dao Rót vào con những ngọt ngào thương yêu”. A. So sánh B. Nhân Hóa C. Ẩn dụ D. Hoán dụ Câu 6: Dòng nào nêu đúng nhất tác dụng của biện pháp nghệ thuật trong câu thơ: “Ấm lòng con khúc ca dao Rót vào con những ngọt ngào thương yêu”. A. Gợi liên tưởng đến lời ru của mẹ dịu dàng, tình yêu thương dạt dào của mẹ B. Đã thể hiện tình yêu thương tha thiết của bố đối với đứa con bé nhỏ của mình C. Đứa con biết tôn trọng và khắc ghi công ơn to lớn của mẹ. D. Thể hiện lời hứa quyết tâm của con để cha mẹ vui lòng Câu 7: Trong các từ sau, từ nào là từ láy hoàn toàn? A. Xanh Xanh B. Biêng biếc C. Ngọt ngào D. Dịu dàng Câu 8: Những hình ảnh chứng tỏ bài thơ viết về người mẹ ru con ở một vùng quê nghèo? A. Có cây đa, giếng nước, sân đình. B. Có lũy tre làng, dòng sông, mái rạ C. Có trường học, công viên, nhà cửa D. Con đò, ao cá, nhà cao tầng Câu 9: Em hãy nêu nội dung chính của bài thơ? Câu 10: Từ bài thơ trên phần đọc hiểu, em hãy viết một đoạn văn từ 3-5 câu cảm nhận về lời ru của mẹ.
4. PHẦN II. VIẾT Em hãy lập dàn ý cho các đề bài sau: ĐỀ 1: Hãy viết bài văn kể lại một kỉ niệm sâu sắc nhất của em với thầy cô bạn bè khi học ở trường tiểu học hoặc với người thân. ĐỀ 2: Em hãy kể lại một trải nghiệm có ấn tượng sâu sắc nhất của bản thân. Long Biên ngày 24tháng 11 năm 2023 KT.HIỆU TRƯỞNG Tổ nhóm CM Người lập PHÓHIỆU TRƯỞNG Kiều Thị Tâm Vũ Thị Kim Tuyến
5. + ĐÁP ÁN, BIỂU ĐIỂM CHẤM Phần I. Đọc hiểu (6,0 điểm) Câu Nội dung Điểm 1 D 0,5 2 A 0,5 3 D 0,5 4 B 0,5 5 C 0,5 6 B 0,5 7 A 0,5 8 C 0,5 9 Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong 1,0 câu thơ: “Bức tranh đẹp tựa thiên đường.” - Biện pháp tu từ: so sánh (bức tranh với thiên đường) 0,5 - Tác dụng: 0,5 + Làm cho lời văn hay hơn, đẹp hơn, nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm trong diễn đạt và tạo ấn tượng với người đọc. + Ca ngợi cảnh quê hương tươi đẹp đồng thời thể hiện tình yêu quê h ương của tác giả. 10 Đoạn thơ trên gợi cho em tình cảm gì đối với quê hương? 1,0 + Tự hào trước vẻ đẹp của quê hương + Yêu quê hương Phần II. Viết (4,0 điểm) Hàng ngày chúng ta được học tập, vui chơi, rèn luyện thân thể, tham gia các hoạt động tập thể, giúp đỡ mọi người Hãy viết bài văn kể lại một trải nghiệm của em với người thân mà em có ấn tượng sâu sắc. a. Hình thức - kĩ năng: 0,5 - Thành thạo các kĩ năng tạo lập một văn bản nói chung, văn bản tự sự (kể lại một trải nghiệm đáng nhớ nói riêng): + Bố cục đầy đủ, mạch lạc, rõ ràng + Ngôi kể thứ nhất - Diễn đạt rõ ràng, lưu loát, mạch lạc - Không mắc các loại lỗi về câu, từ, chính tả - Biết hình thành các đoạn văn hợp lí, rõ cách trình bày ý b. Nội dung: 3,0 HS có thể kể theo nhiều cách khác nhau, song cần đảm bảo các yếu tố cơ bản sau: * Mở bài: Giới thiệu về người thân và sự việc, tình huống người thân để lại 0,25 ấn tượng sâu sắc trong em * Thân bài: 2,5
6. - Nêu lí do xuất hiện trải nghiệm - Trình bày diễn biến trải nghiệm * Kết bài: Phát biểu suy nghĩ của mình về tấm lòng người thân 0,25 c. Sáng tạo: 0,5 - Cách diễn đạt độc đáo; lời văn giàu cảm xúc; biết thêm, bớt chi tiết hình ảnh, của truyện; yếu tố miêu tả, biểu cảm; biết tưởng tượng của bản thân sao cho đảm bảo có ý nghĩa, có tính nhân văn - Ngôn ngữ trong sáng, có cảm xúc. ĐỀ 2 Phần Câu Nội dung Phần I ĐỌC HIỂU 1 C 2 B 3 B 4 D 5 C 6 A 7 A 8 B 9 Nội dung chính của bài thơ : Bài thơ nói lên tình yêu thương bao la của mẹ dành cho con; mẹ nâng niu chăm sóc dạy dỗ con khôn lớn trưởng thành 10 -HS triển khai viết đoạn đảm bảo đúng yêu cầu về hình thức đoạn văn. Không mắc các lỗi dùng từ đặt câu đảm bảo dung lượng đoạn văn theo yêu cầu. - Câu mở đoạn: Nêu cảm nghĩ chung nhất về lời ru. -Thân đoạn: +Cảm nghĩ về giai điệu của lời hát ru: ngọt ngào, sâu lắng, ngân từ sâu thẳm trái tim của người mẹ để ru con vào giấc ngủ say nồng. +Thể hiện tấm lòng của người bà yêu cháu, người mẹ yêu con. Gửi gắm bao ước mơ, hi vọng về con. -Câu kết đoạn:+ Bày tỏ tình cảm, khẳng định giá trị và sức sống của lời hát ru. ĐỀ 3 Nội dung 1 8 1-D 2-D 3-A 4-B 5-B 6-B 7- B; 8 - A 9 - Chép đúng 3 dòng thơ có hình ảnh nhân hóa Lưu ý: Nếu học sinh chỉ chép được 1 hoặc 2 dòng: cho nửa số điểm - Nêu tác dụng của việc sử dụng nhân hóa trong bài thơ:
7. Lưu ý: Việc chỉ ra tác dụng của phép nhân hóa phải gắn cụ thể với nội dung câu thơ, khổ thơ – học sinh nêu chung chung về nhân hóa cho tối đa nửa số điểm mỗi phần + Làm cho nắng hiện lên thật gần gũi, dễ thương, mang nét đáng yêu của trẻ thơ (ngủ ngoan, dậy, xòa tay vẫy vẫy) +Làm cho lời thơ có nét ngộ nghĩnh, đáng yêu – phù hợp với cách nhìn, cách cảm về thế giới của trẻ thơ. +Thể hiện khả năng tưởng tượng phong phú, sự am hiểu tâm lí trẻ thơ của tác giả. 10 Kể tên bài thơ và tác giả: - Chuyện cổ tích về loài người (Xuân Quỳnh) - Mây và sóng (R.Ta-go) ĐỀ 3: Đọc văn bản sau: GIỌT NẮNG (Thy Ngọc) Nắng ngủ ngoan suốt đêm Chào nắng! Bé ra đấy! Một vòng tròn nho nhỏ Nên bình minh đã dậy Tập thể dục với nhau Lọt từ vòm lá xanh Qua cửa sổ phòng em - Ô nắng! Nắng ở đâu? Cài trên mái tóc bé Nắng xoè tay vẫy vẫy - Nắng trên đầu bé đó Một giọt nắng long lanh. (Nguồn: Lựa chọn đáp án duy nhất đúng cho các câu hỏi bên dưới: Câu 1. Bài thơ được viết bằng thể thơ nào? A. Tự do B. Lục bát C. Thơ văn xuôi D. Thơ năm chữ Câu 2. Đáp án nào dưới đây chỉ gồm các từ láy? A. Nho nhỏ, ngủ ngoan B. Ngủ ngoan, bình minh C. Bình minh, vẫy vẫy D. Nho nhỏ, long lanh Câu 3. Tác giả đã sử dụng biện pháp tu từ nào để miêu tả giọt nắng trong khổ thơ thứ hai? A. Nhân hóa B. Liệt kê C. Ẩn dụ D. So sánh Câu 4. Trong khổ thơ thứ hai, câu thơ nào là lời của bé nói với nắng? A. Chào nắng! Bé ra đấy/ Tập thể dục với nhauB. – Ô nắng! Nắng ở đâu? C. – Nắng trên đầu bé đó D. Cả B và C đều đúng Câu 5. Nhận xét nào đúng về “giọt nắng” trong bài thơ trên? A. Giọt nắng thông thái, dễ thương nhưng có phần nhút nhát. B. Giọt nắng thân thiện, đáng yêu như một em bé. C. Giọt nắng buồn vì phải thức dậy vào buổi sáng. D. Giọt nắng chỉ là hình ảnh của thiên nhiên, vô tri vô giác. Câu 6. Các dòng thơ trong bài thơ chủ yếu được ngắt theo nhịp nào? A. Nhịp 2/3 và nhịp 1/4 B. Nhịp 2/3 và nhịp 3/2
8. C. Nhịp 1/2/2 và nhịp 2/3 D. Nhịp 2/1/2 và nhịp 1/4 Câu 7. Đâu không phải là thông điệp của bài thơ? A. Buổi sáng thật đẹp vì có những giọt nắng, hãy dậy sớm để hòa mình vào vẻ đẹp ấy. B. Nếu dậy sớm, ta sẽ cảm nhận được vẻ đẹp của những giọt sương long lanh. C. Nếu dậy sớm, ta sẽ cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên và hòa mình vào thiên nhiên. D. Thiên nhiên vô cùng sống động và gần gũi với chúng ta, hãy lắng nghe tiếng nói của thiên nhiên. Câu 8: Trong bài thơ trên, tác giả miêu tả những hình ảnh thiên nhiên nào? A. Giọt nắng B. Nắng C. Gió D. Mưa Câu 9. Chép lại các dòng thơ có sử dụng biện pháp tu từ nhân hóa trong khổ thơ thứ nhất và nêu tác dụng của việc sử dụng phép tu từ này. Câu 10. Ghi lại tên một bài thơ em đã học trong chương trình Ngữ văn cũng nói với em về sự sống động và đẹp đẽ của thiên nhiên trong cảm nhận của trẻ thơ. Ghi rõ tên tác giả của bài thơ.