Đề thi học kì 2 môn Ngữ văn Lớp 6 - Năm học 2021-2022 - Trường THCS Nguyễn Nghiêm (Có đáp án)

Nội dung text: Đề thi học kì 2 môn Ngữ văn Lớp 6 - Năm học 2021-2022 - Trường THCS Nguyễn Nghiêm (Có đáp án)

1. ĐỀ THI HỌC KÌ 2 TRƯỜNG THCS NĂM HỌC 2021 - 2022 NGUYỄN NGHIÊM Môn: Ngữ văn 6 Thời gian: 60 phút (Không kể thời gian giao đề) ĐỀ THI SỐ 1 Phần I: Đọc – hiểu (4 điểm) Đọc đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi bên dưới: “Anh đội viên mơ màng Như nằm trong giấc mộng Bóng Bác cao lồng lộng Ấm hơn ngọn lửa hồng” (Trích Đêm nay Bác không ngủ, SGK Cánh diều – Ngữ Văn 6/T2) Câu 1: Khổ thơ trên trích trong bài thơ nào, của ai? Trình bày hoàn cảnh sáng tác văn bản. (1 điểm) Câu 2: Bài thơ em vừa tìm được kể về chuyện gì? Qua điểm nhìn của ai? (1 điểm) Câu 3: Tìm những từ láy trong đoạn thơ trên. (1 điểm) Câu 4: Phát hiện biện pháp tu từ trong đoạn thơ trên, xác định kiểu và nêu hiệu quả của biện pháp tu từ đó.(1 điểm) Phần II: Tập làm văn (6 điểm) Câu 1: Hãy viết một đoạn văn trình bày giá trị nội dung và nghệ thuật văn bản em vừa tìm được. HẾT ĐÁP ÁN ĐỀ THI SỐ 1 Phần I: Đọc – hiểu Câu 1: - Bài thơ: Đêm nay Bác không ngủ - Tác giả: Minh Huệ - Năm 1950, trong chiến dịch Biên giới, Bác Hồ đã trục tiếp ra mặt trận chỉ huy cuộc chiến đấu. Đẩu năm 1951, Minh Huệ ỏ Nghệ An, một người là bộ đội vừa từ Việt Bắc về. Người bạn ấy kể cho nhà thơ
2. Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai một kỉ niệm được gặp Bác trong một đêm trên đường đi chiến dịch Biên giới. Câu chuyện gây xúc động cho Minh Huệ và ông đã dựa vào đó để sáng tác bài thơ. Câu 2: - Bài thơ kể về một đêm không ngủ trên đường đi chiến dịch của Bác qua điểm nhìn của anh đội viên Câu 3: - Từ láy: mơ màng, lồng lộng Câu 4: - Biện pháp tu từ: So sánh + Anh đội viên mơ màng Như nằm trong giấc mộng → So sánh ngang bằng + Bóng Bác cao lồng lộng Ấm hơn ngọn lửa hồng → So sánh không ngang bằng - Tác dụng: Hai câu thơ đầu “Anh đội viên mơ màng, Như nằm trông giấc mộng” sử dụng phép so sánh để diễn tả trạng thái mơ màng nửa thức nửa ngủ của anh đội viên. Chính trong trạng thái ấy mà anh thấy hình ảnh Bác hiện lên vừa lung linh lớn lao: “Bóng Bác cao lồng lộng - Ấm hơn ngọn lửa hồng”, tình cảm của Bác được so sánh “ấm hơn” ngọn lửa, tình cảm ấy đã sưởi ấm, xua tan cái giá lạnh, cái hoang vu của rừng khuya, cái nhọc nhằn của người chiến sĩ trong đêm đông giá lạnh. → Gợi tả hình ảnh Bác vĩ đại gần gũi, vừa thể hiện tình cảm thân thiết ngưỡng mộ của anh đội viên với Bác Phần II: Tập làm văn Câu 1: Gợi ý: Mở đoạn: Bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ” mang giá trị nội dung, nghệ thuật đặc sắc Thân đoạn:
3. Nội dung Qua câu chuyện về một đêm không ngủ của Bác Hồ trên đường đi chiến dịch, bài thơ đã thể hiện tấm lòng yêu thương sâu sắc, rộng lớn của Bác với bộ đội và nhân, đồng thời thể hiện tình cảm yêu kính, cảm phục của người chiến sĩ đới với lãnh tụ Nghệ thuật - Nhà thơ lựa chọn, sử dụng thể thơ năm chữ, kết hợp biểu cảm, tự sự và miêu tả. - Minh Huệ lựa chọn, sử dụng lời thơ giản dị, có nhiều hình ảnh thể hiện tình cảm tự nhiên, chân thành. - Bài thơ có nhiều từ láy tạo giá trị gợi hình và gợi cảm, khắc họa hình ảnh cao đẹp về Bác Hồ kính yêu. Kết đoạn: Khẳng định giá trị nội dung, nghệ thuật của văn bản đã làm cho em thêm kính yêu và tự hào về vĩ lãnh tụ vĩ đại của dân tộc ĐỀ THI SỐ 2 Câu 1. (3,0 điểm) Đọc đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi dưới đây: “Tôi chẳng tìm thấy ở tôi một năng khiếu gì. Và không hiểu vì sao tôi không thể thân với Mèo như trước kia được nữa. Chỉ cần một lỗi nhỏ ở nó là tôi gắt um lên.” (Trích Bức tranh của em gái tôi, SGK Cánh diều – Ngữ Văn 6/T2) a) Lời kể trong đoạn văn trên là của nhân vật nào trong truyện? Kể về sự việc gì? Vì sao nhân vật “tôi” lại không thể thân với em gái như trước kia được nữa? b) Nêu ý nghĩa của truyện “Bức tranh của em gái tôi” (Tạ Duy Anh)? Câu 2. (2,0 điểm) a) Hai câu thơ sau sử dụng phép tu từ gì? Nêu tác dụng của phép tu từ đó? “Người Cha mái tóc bạc Đốt lửa cho anh nằm” (Minh Huệ) b) Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong những câu sau:
4. Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai b.1. Chẳng bao lâu, tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng. (Tô Hoài) b.2. Chợ Năm Căn nằm sát bên bờ sông, ồn ào, đông vui, tấp nập. (Đoàn Giỏi) Câu 3. (5,0 điểm) Nhiều người cho rằng nên có vật nuôi trong nhà, em có ý kiến như thế nào về vấn đề này? HẾT ĐÁP ÁN ĐỀ THI SỐ 2 Câu 1. (3,0 điểm) Đọc đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi dưới đây: a. - Lời kể trong đoạn văn là của nhân vật người anh trong truyện “Bức tranh của em gái tôi” (Tạ Duy Anh). - Đoạn văn kể về tâm trạng, cảm xúc của người anh sau khi tài năng hội họa của em gái được phát hiện. - Nhân vật “tôi” – người anh, không thể thân với em gái như trước kia được nữa, vì: + Người anh mặc cảm, tự ti nghĩ rằng bản thân không có năng khiếu gì, cảm thấy mình thua kém em. + Ghen tuông, đố kị với tài năng của em. b. - Ý nghĩa của truyện “Bức tranh của em gái tôi”: Tình cảm trong sáng, nhân hậu bao giờ cũng lớn hơn, cao đẹp hơn lòng ghen ghét, đố kị. Câu 2. (2,0 điểm) a. - Hai câu thơ sử dụng phép tu từ ẩn dụ (Người Cha → Bác Hồ).
5. Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai - Tác dụng: Bác Hồ được miêu tả như một người cha luôn luôn dành sự quan tâm, yêu thương, chăm lo cho các anh bộ đội như những đứa con của mình. Đồng thời thể hiện lòng biết ơn, sự kính trọng, thương yêu của anh đội viên đối với Bác. b. - Xác định chủ ngữ, vị ngữ: Chủ ngữ Vị ngữ b1) Tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng. b2) Chợ Năm Căn nằm sát bên bờ sông, ồn ào, đông vui, tấp nập. Câu 3. (5,0 điểm) Dàn bài 1. Mở bài Nêu vấn đề cần bàn luận (Nên hay không nên có vật nuôi trong nhà?) 2. Thân bài: Trình bày ý kiến của bản thân: - Ý kiến: Nên có vật nuôi trong nhà. - Nêu lí lẽ để làm rõ lí do cần có vật nuôi trong nhà. - Bằng chứng cụ thể về lợi ích của vật nuôi. 3. Kết bài Khẳng định lại ý kiến của bản thân, đề xuất biện pháp bảo vệ vật nuôi. Bài làm tham khảo Con người và các loài vật luôn có một mối liên hệ. Hiện nay, rất nhiều người vẫn luôn tranh cãi về vấn đề nên hay không có vật nuôi trong nhà. Theo cá nhân tôi, việc nuôi thú cưng trong nhà là hoàn toàn cần thiết. Vật nuôi (hay còn gọi là thú cưng) là những loài động vật được con người nuôi dưỡng, chăm sóc với mục đích làm như làm cảnh, bầu bạn Không thể phủ nhận rằng, việc nuôi thú cưng trong nhà sẽ đem đến rất nhiều lợi ích cho con người. Đầu tiên, vật nuôi sẽ giúp con người sống có trách nhiệm hơn. Các loài vật cần được chăm sóc một cách cẩn thận. Chúng cần được cho ăn, tắm rửa, luyện tập, vui chơi và yêu thương, quan tâm. Học cách sống trách nhiệm với loài vật, sẽ giúp cho mỗi người sống có trách nhiệm với bản thân hơn. Thứ hai, vật nuôi giúp con người cân bằng cảm xúc, giảm stress. Những cử chỉ âu yếm, vuốt ve mang lại cảm giác an toàn. Thú cưng sẽ không cố gắng đưa ra những lời khuyên mà chúng ta không muốn nghe. Trang | 5
6. Đôi khi chúng mang lại cho ta cảm giác bình yên, thoải mái và an toàn. Sau một ngày học tập làm việc mệt mỏi, nếu trở về nhà được chơi đùa với thú cưng thì sẽ cảm thấy thật dễ chịu. Cảm giác được vuốt ve chúng cũng giúp con người được thư giãn. Không thể phủ nhận rằng, thú cưng đã trở thành những người bạn thân thiết của con người. Thứ ba, nuôi thú cưng giúp con người bồi dưỡng sự tự tin. Khi thành công trong việc chăm sóc thú cưng, chúng ta cũng sẽ cảm thấy bản thân mình tốt hơn. Cuối cùng, một số loài vật nuôi còn giúp đỡ con người. Loài chó vốn nổi tiếng là trung thành. Có không ít câu chuyện kể về việc những chú chó sẵn sàng hy sinh để cứu chủ khỏi cái chết. Hoặc loài mèo cũng giúp con người bắt chuột - kẻ thù phá hoại thực phẩm, gieo mầm bệnh tật Tuy nhiên, con người cần phải thực sự cân nhắc kĩ trước khi quyết định nuôi thú cưng. Chúng ta cần phải có đủ điều kiện, thời gian cũng như sự kiên nhẫn và quan tâm với vật nuôi. Đặc biệt cần tránh xa những hành vi ngược đãi như bỏ đói, đánh đập. Mà nên coi chúng là một người bạn để đối xử thân thiết, nhẹ nhàng. Như vậy, việc có vật nuôi trong nhà là hoàn toàn cần thiết, nhất là trong cuộc sống hiện đại ngày hôm nay. Sự gắn bó thân thiết với loài vật sẽ đem đến cho con người rất nhiều lợi ích. ĐỀ THI SỐ 3 I. ĐỌC HIỂU (4.0 điểm) Đọc đoạn thơ sau và trả lời các câu hỏi từ câu 1 tới câu 4: MẦM NON Dưới vỏ một cành bàng Còn một vài lá đỏ Một mầm non nho nhỏ Còn nằm nép lặng im Chợt một tiếng chim kêu: - Chíp chiu chiu! Xuân đến! Tức thì trăm ngọn suối Nối róc rách reo mừng Tức thì ngàn chim muông Nổi hát ca vang dậy Mầm non vừa nghe thấy Vội bật chiếc vỏ rơi Nó đứng dậy giữa trời Khoác áo màu xanh biếc (Võ Quảng)
7. Câu 1 (0.5 điểm): Bài thơ trên được viết theo thể thơ nào? Câu 2 (0.5 điểm): Liệt kê bốn từ láy được sử dụng trong bài thơ. Câu 3 (1 điểm): Viết một câu văn nêu nội dung chính của đoạn thơ trên (trong đó có sử dụng chủ ngữ là một cụm danh từ, gạch chân dưới chủ ngữ đó). Câu 4 (2 điểm): Viết đoạn văn (khoảng 6 – 8 câu) nêu cảm nhận của em về bốn câu thơ cuối của bài thơ: Mầm non vừa nghe thấy Vội bật chiếc vỏ rơi Nó đứng dậy giữa trời Khoác áo màu xanh biếc II. LÀM VĂN (6.0 điểm) Hãy kể lại một chuyến đi đáng nhớ của em. HẾT ĐÁP ÁN ĐỀ THI SỐ 3 I. ĐỌC - HIỂU Câu 1. - Đoạn thơ trên được viết theo thể thơ năm chữ Câu 2. Ghi lại các 4 từ láy có trong đoạn thơ trên: Nho nhỏ, lim dim, hối hả, thưa thớt, Đúng 2 từ được 0,25 điểm. Đúng 1 từ không cho điểm. Câu 3. - Ví dụ: Sự ra đời của một mầm non nho nhỏ khi mùa xuân đến đã được khắc hoạ thật sinh động trong bài thơ này. Câu 4. - Hình thức: 0.5 điểm (đúng hình thức đoạn văn 6 – 8 câu, không sai chính tả, dùng từ, diễn đạt). HS có thể trình bày một số ý cơ bản như: - Biện pháp nghệ thuật: nhân hoá.
8. Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai - Tác dụng: Khiến cho hình ảnh của mầm non trở nên gần gũi, sống động, có hồn như một loài vật trải qua giấc ngủ đông dài đằng đẵng nay mùa xuân đến vội bật tung lớp chăn xù xì, xám xịt, khô héo để hiên ngang đứng dậy giữa đất trời, khoác chiếc áo màu xanh biếc căng đầy sức sống. - Hình ảnh mầm non “đứng dậy” rồi “khoác áo màu xanh biếc” là một hình tượng đẹp và khoẻ, tượng trưng cho sức sống mùa xuân, vẻ đẹp thanh xuân và tinh khôi của thiên nhiên. II. LÀM VĂN Hãy kể lại một chuyến đi đáng nhớ của em. a. Yêu cầu Hình thức - Thể loại: Tự sự - Ngôi kể: Thứ 1. - Bố cục đầy đủ, mạch lạc. - Diễn đạt rõ ràng, biết hình thành các đoạn văn hợp lí. Không mắc lỗi về câu. - Rất ít lỗi chính tả. Ngôn ngữ trong sáng, có cảm xúc. b. Yêu cầu nội dung Mở bài: - Giới thiệu chuyến đi. Thân bài: Kể lại diễn biến chuyến đi đáng nhớ. - Sử dụng các từ ngữ thể hiện được trình tự thời gian hoặc diễn biến sự việc, các từ láy, từ tượng hình, tượng thanh để đặc tả được các sự việc, hiện tượng, hoạt động được đề cập, chú ý các từ liên kết giữa các phần, các đoạn. - Thể hiện những cảm xúc và suy nghĩ của bản thân một cách chân thực, tự nhiên. Kết bài: Kết thúc và nêu cảm nghĩ